Regular Update
एटीएम न्यूज नेटवर्क : तांदूळ, गहू आणि साखरेच्या शिपमेंटवर बंदी/निर्बंधांचे परिणाम भारतातून होणारी कृषी निर्यात कमी होण्यावर दिसून येत आहेत. जरी आयात विनाअडथळा सुरू आहे आणि शेतकऱ्यांचे नुकसान होत आहे.एप्रिल-सप्टेंबरमध्ये भारताच्या कृषी निर्यातीत वार्षिक ११.६ % घट झाली आहे. नरेंद्र मोदी सरकारने गहू आणि तांदूळापासून साखरेपर्यंत विविध वस्तूंच्या शिपमेंटवर बंदी/निर्बंध लादल्यामुळे आणि रशियाच्या युक्रेनवर आक्रमणानंतर लगेचच जागतिक किमती त्यांच्या शिखरावरून कमी झाल्याच्या पार्श्वभूमीवर हे घडले आहे.
वाणिज्य विभागाच्या आकडेवारीनुसार एप्रिल-सप्टेंबर २०२३ मध्ये २३.६ अब्ज डॉलरच्या शेतमालाची निर्यात एप्रिल-सप्टेंबर २०२२ साठी २६.७ डॉलर अब्जच्या खाली होती. आयातीतही घट झाली आहे, १९.३ अब्ज डॉलर वरून १६.२ डॉलरअब्ज इतकी घट झाली आहे. परिणामी कृषी व्यापार अधिशेष (निर्यात वजा आयात) मध्ये एप्रिल-सप्टेंबर २०२२ मधील ७.४अब्ज डॉलर वरून एप्रिल-सप्टेंबर २०२३ मध्ये ७.२ अब्ज डॉलर इतकी घसरण झाली.
२०२१-२२ (एप्रिल-मार्च) मध्ये देशाच्या शेतमालाच्या निर्यातीने २०२१-२२ (एप्रिल-मार्च) मध्ये ५०.२ अब्ज डॉलर्स आणि २०२२-२३ मध्ये ५३.२ अब्ज डॉलर्सचा उच्चांक गाठला, ज्यामुळे २०१३-१४ ते २०२०-२१ पर्यंत घसरलेला कल उलटला. २०२१-२२ आणि २०२२-२३ मध्ये देखील अनुक्रमे ३२.४ अब्ज आणि ३५.७ अब्ज विक्रमी आयात नोंदवली गेली.
जागतिक किमतींवर परिणाम
अन्न आणि कृषी संघटनेचा (एफएओ) अन्न किंमत निर्देशांक (एफपीआय) २०१९-२० मध्ये सरासरी ९६.५ अंकांनी आणि २०२०-२१ मध्ये १०२-५ अंकांवरून २०२१-२२ मध्ये १३३ अंकांवर आणि २०२२ मध्ये १३९.५ अंकांवर पोहोचला. चालू आर्थिक वर्षात (एप्रिल ते ऑक्टोबर २०२३ पर्यंत) एफपीआयची सरासरी १२३.२ अंकांची आहे.
भारताच्या कृषी निर्यातीमध्ये एफपीआय. मधील हालचालींचे अनुसरण करण्याचा कल आहे, जे २०१४-१६ साठी १०० वर घेतलेल्या आधारभूत कालावधीत अन्न वस्तूंच्या बास्केटच्या आंतरराष्ट्रीय किमतींची भारित सरासरी आहे. अशाप्रकारे, ते २०१३-१४ मधील ४३.३ अब्ज वरून २०२९-२० मध्ये ३५.६ अब्ज एफपीआय सह (११९.१ ते ९६.५ अंकांपर्यंत) घसरले आणि त्यानंतर २०२२-२३ मध्ये निर्देशांक अभूतपूर्व पातळीवर वाढला.
जागतिक किमती खाली आल्यापासून २०२३-२४ मध्ये भारतातून आणि भारतातील शेतमालाची निर्यात आणि आयात या दोन्हींचे मूल्य घसरणार आहे. रशिया-युक्रेन युद्धामुळे पुरवठा खंडित होत असतानाही हे घडते. एफएओने आपल्या ताज्या पुरवठा आणि मागणीच्या ब्रीफमध्ये २०२३-२४ साठी ८८१.१.दशलक्ष टन च्या सार्वकालिक उच्चांकी तृणधान्यांचा साठा आणि ३०.७% वापरण्याचा साठा असल्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. ऐतिहासिक दृष्टीकोनातून परिस्थिती ऑक्टोबर २०२३ साठी १२० अंकांवर असलेला एफएओचा वनस्पति तेल किंमत निर्देशांक देखील एका वर्षापूर्वीच्या १५१.३ अंकांच्या आणि मार्च २०२२ च्या २५१.८ अंकांच्या शिखरावरुन खाली आला आहे.
