भारतातील शेतकरी कृषी रसायनांचा योग्य वापर करतात का? वाचा निष्कर्ष

एटीएम न्यूज नेटवर्क ः एका अहवालाच्या निष्कर्षांनुसार 2021 या वर्षात 543 अब्ज डॉलर्सची कमाई करून जगात कृषी उत्पादनात भारत चीननंतर दुसऱ्या क्रमांकावर आहे. भारताने अमेरिकेला (224 अब्ज डॉलर्स) आणि संपूर्ण युरोपीय युनियनला (278 अब्ज डॉलर्स) मागे टाकले आहे. चीननंतर ( 31% वाटा) भारत हा एकमेव देश आहे, ज्याचा जागतिक वाटा दुहेरी अंकात (13%) आहे.  

सेंटर फॉर एन्व्हायर्नमेंट अँड अॅग्रीकल्चरकडून एकत्रित केलेल्या माहितीनुसार भारत 61,702 टन कृषी रसायनांचा वापर करतो. जागतिक वापराच्या 26,61,124 टन तुलनेत भारताचा वाटा फक्त 2% आहे, असे वृत्त अॅग्रो पेजेस डॉट कॉमने सीसीएफआयच्या हवाल्याने प्रसिद्ध केले आहे. 

विशेष म्हणजे भारतीय कृषी रासायनिक बाजारपेठेत कापूस, भात, भाजीपाला इत्यादींवर श्रेणीनिहाय  51% कीटकनाशकांचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात आहे. त्यानंतर बुरशीनाशके आणि जीवाणूनाशके 32% आणि तणनाशके 16% यांचा समावेश आहे. 

आमच्या कृषी उत्पादनाचे जागतिक स्तरावर बाजारपेठेतील यश कमी करण्याच्या उद्देशाने परदेशातून निधी मिळालेले काही स्वार्थी लोक खोटा प्रचार करतात. भारताला मागास ठेवू इच्छिणारे जगातील अनेक स्वार्थी लोक केवळ ग्रामीण जनतेमध्येच नव्हे, तर सुशिक्षित शहरी ग्राहक, गृहिणी, नोकरशहा, शास्त्रज्ञ यांच्यात भीती निर्माण करण्यासाठी स्वयंसेवी संस्थांना फसव्या खोट्या बातम्या प्रकाशित करण्यासाठी वित्तपुरवठा करत आहेत.

- श्री. हरीश मेहता, वरिष्ठ सल्लागार, क्रॉप केअर फेडरेशन ऑफ इंडिया  

भारतात तणनाशकांचा विभाग स्थिर आहे. जेथे इतर पद्धती प्रभावी नाहीत, तेथे बारमाही परोपजीवी तणांवर तणनाशकांचा वापर सोयीस्कर आहे. ज्या ठिकाणी हाताने आणि यंत्राद्वारे तण काढणे शक्य नाही अशा भागात लागवड केलेल्या पिकांमध्ये तणनाशकांचा प्रभावीपणे वापर केला जाऊ शकतो. मजूर दुर्मिळ झाल्याने रासायनिक वापरही वाढला आहे.

कृषी उत्पादनात चीन खूप पुढे असला, तरी कीटकनाशकांच्या वापरात भारताचा क्रमांक 9वा आहे. अमेरिका आणि युरोपियन युनियनमधील फ्रान्स, स्पेन, इटली आणि जर्मनीसह इतर बहुतेक देश प्रति युनिट क्षेत्रफळ आणि उत्पादनाच्या आधारावर भारतापेक्षा जास्त कीटकनाशके वापरतात. पुनर्प्राप्त झालेल्या डेटामध्ये अमेरिका 4,07,779 टन कृषी रसायनांचा सर्वाधिक वापर करणारा देश आहे. त्यानंतर ब्राझील, चीन आणि इतर देश सूचिबद्ध आहेत. 

कीटकनाशकांच्या वापरामध्ये भारत 9व्या क्रमांकावर आहे. त्यामुळे भारतीय शेतकरी वेगवेगळ्या पीक विभागांवर शिफारस केलेले डोस वापरतात हे सिद्ध करते आणि त्यामुळे न्याय्य वापर सुनिश्चित होतो. भारतीय कॉर्पोरेट्सची भूमिका लक्षणीय आहे. शेतकरी कृषी रसायनांचा सुरक्षित आणि योग्य वापर करण्यावर भर देतात.

(स्रोत ः agropages.com)

अॅग्री ट्रेड मीडियावर इंग्रजी आणि मराठीमध्ये कृषी-व्यवसायासंदर्भात बातम्या वाचा आणि स्वत:ला करा अपडेट. झटपट अपडेटसाठी Facebook, Instagram आणि YouTube वर Agri Trade Media चे सदस्य होण्यास विसरू नका.